Het nachtkastje van... Erik Somers

Deze week is het de beurt aan Erik Somers. Vorige maand verscheen de geheel herziene uitgave van Koloniale Oorlog 1945-1949. Beeld en Ongewenst beeld, dat hij samen met René Kok en Louis Zweers schreef.

Welke boeken liggen er nu op je nachtkastje?

Thom Hoffman, Indië, betovering en desillusie. Een persoonlijke zoektocht naar een verborgen geschiedenis. Acteur en schrijver Thom Hoffman is al jaren gefascineerd door de geschiedenis van Indonesië. De passie druipt er vanaf. Het boek is een zeer persoonlijke zoektocht naar dat Indische verleden, waarin Hoffman zich laat leiden door Couperus, Multatuli, Kousbroek, Kartini, Székely-Lulofs en andere schrijvers.

Freek de Jonge, Kom verder! Memoires 1. Met Freek de Jonge ben ik opgegroeid. Zijn laatste show ‘De Schreef’ is als vanouds weer ijzersterk. Je moet er van houden, en dat doe ik, dus lees ik ook zijn memoires.

Ewoud Kieft, Concerto. Al decennialang is platenzaak Concerto in Amsterdam het adres om mijn lp- en cd-verzameling uit te breiden. Oud-NIOD collega, begenadigd muzikant, historicus en schrijver Ewoud Kieft vertelt het verhaal van de legendarische platenzaak van binnenuit.

Wat is het beste boek dat je ooit hebt gelezen?

Dat moet ik nog lezen.

Welk boek heeft je aan het huilen gemaakt?

G.L. Durlacher, Strepen aan de hemel: oorlogsherinneringen. Het is de nuchtere en heldere schrijfstijl waardoor de vier verhalen over de kampervaringen me zo naar de keel grijpen. Veertig jaar lang had Durlacher gezwegen en toen moest het eruit. Openingszin: ‘Ik zag ons weer staan, grauw van uitputting, in rijen van vijf.’

Om welk boek heb je het meest moeten lachen?

Armando, Het wel en wee. Een boek met een lach en een traan. Met weinig woorden weet Armando zo raak een beeld van weemoed en mistroostigheid neer te zetten. Elk verhaal heeft een komische ondertoon, maar het schuurt en is soms ronduit pijnlijk. Lees vooral ook zijn verzamelde werk. Ik heb mateloze bewondering voor deze veelzijdige grootheid.

Van welke schrijver lees je elk boek dat uitkomt?

Geert Mak. Hij verstaat als geen ander de kunst om een historisch verhaal voor een breed publiek te brengen. Of het nu over de geschiedenis van Amsterdam, Jorwerd of Europa gaat. De Engel van Amsterdam, met verhalen en anekdotes over bijzondere mensen die in de hoofdstad woonden, is misschien wel zijn beste boek.

Lees je boeken graag opnieuw? En naar welk boek grijp je dan terug?

Albert Camus, L’étranger (De vreemdeling). Lekker dun boekje op je leeslijst voor Frans. Maar het boeide me en ik bleef het herlezen (omdat het zo dun is, wellicht.) Nog altijd blijft het een verwarrend absurdistisch en bevreemdend verhaal dat zich in Algiers afspeelt en in 1942 geschreven is. Er is geen vinger achter te krijgen.

Wie is je favoriete romanpersonage?

Droogstoppel, – hoe verzin je de naam? – de naïeve, brave, oersaaie Nederlandse koffiehandelaar is de hoofdfiguur uit Multatuli’s Max Havelaar. Zo goed beschreven dat je net als de auteur begint te walgen van dit personage. Dan doe je het als auteur goed.

Wat is een klassieker die iedereen gelezen moet hebben?

Gerard Reve, De Avonden. Mijn bewondering voor Gerard Reve heeft ongetwijfeld ook te maken met het feit dat ik geboren en getogen ben vlak bij het Amsterdamse Betondorp waar Gerard Reve opgroeide. Reves beschrijving van de beklemmende, onmetelijke saaiheid van het bestaan is meesterlijk. Een schets van Nederland dat nog geen plek had gegeven aan de gevolgen van de vervolging, terreur onder de nazi-bezetting, maar ook het afzetten van een jonge generatie tegen de gevestigde orde. Wanneer je nu door betondorp loopt is de wijk nostalgisch mooi.

Wat is je favoriete liefdesverhaal in de literatuur?

Connie Palmen, I.M. De ultieme liefdesverklaring.

Welk boek heeft je in het afgelopen jaar het meest verrast?

Renée van Marissing, Onze Kinderen. Zulke mooie beschrijvingen van gespannen familieverhoudingen, een terugblik op een pijnlijke jeugd. Genomineerd voor de Libris Literatuur Prijs 2022 en had van mij mogen winnen.

Wat is het laatste boek dat je niet hebt uitgelezen?

Matthias M.R. Declercq, De ontdekking van Urk. Ik ben tot de helft gekomen, en toen kon ik me een voorstelling maken waar de andere helft over zou gaan.

Je geeft een etentje. Welke drie auteurs (dood of levend) nodig je uit?

Gerard Reve, Adriaan van Dis en Bob Dylan. Hoewel ik niet denk dat Bob Dylan veel te vertellen heeft. Hij doet dat op het podium tijdens concerten al jaren niet meer. Gerard Reve is duidelijk waarom. En als zijn rondwarende geest in goeden doen is dan wordt het een onvoorspelbaar en verrassend diner. Adriaan van Dis vraag ik voor een paar mooie Indische anekdotes bij het dessert.

Welk boek raad je altijd aan anderen aan?

Willem Frederik Hermans, De donkere kamer van Damokles. Een meeslepend boek over dreiging en verraad tijdens de Duitse bezetting. De verzetsman die van landverraad wordt beschuldigd, maar zijn onschuld niet kan aantonen. Je voelt de wanhoop van de hoofdpersoon. Bekijk ook de verfilming van het boek ‘Als twee druppels water’ (1963) van Fons Rademaker, een klassieker uit de Nederlandse cinematografie.